آشنایی با هنر هوربافی ( استان ایلام)
هوربافی یکی از صنایع دستی عشایر استان ایلام می باشد
هور، جوال بزرگ و دو لنگه‌ای است كه از دیرباز ظرف جابجایی غلات، آرد، حبوبات و بسیاری از محصولات سنگین جالیز مانند هندوانه، خربزه و گاه خیار در مناطق سخت‌گذر استان ایلام و مناطق همجوار بوده است. هور از دیرباز با نام‌های مختلفی معروف بود و كلمه هور برگرفته از راحتی بار و راحت رساندن آن به مقصد است.
برای بافت هور، زنان ورزیده عشایر هنگام بهار و پشم‌چینی، پشم گوسفندان نر دو ساله را جدا كرده و پس از شستن و شانه زدن، می‌تابند تا به كمك دوك كه به دیك یا سیوی معروف است به صورت رشته‌های نخ محكمی درآید. سپس نخ‌ها را به صورت 2 یا 3 رشته به هم تاب می‌دهند تا به قول اهل محل بَن‌وا دریاگ به دست آید.
وزن نخ‌های هر هور بسته به نوع استفاده از آن از 10 تا 16 كیلو متفاوت است و برای استحكام كناره‌های آن از نخ‌های مویی تابیده شده استفاده می‌كنند. هور همانند گلیم بر داری ایستاده بافته می‌شود و اساتید كار تارهای آن را همانند تار گلیم بر دار می‌بافند تا زنان و دختران همانند گلیم پودها را با نقش‌های متفاوت و گاه رنگی در آن بتنند. طول تخته‌ی هور كه بافته می‌شود حداكثر چهار متر است كه هنگام تمام شدن كار، آن را روی زمین پهن كرده تا مردان باتجربه لنگه‌های آن را با سلیقه و هنر خود انجام دهند.
نحوه‌ی دوخت لبه‌های هور به گونه‌ای است كه اگر این وسیله به تدریج كهنه و پوسیده شود، حتی یك نخ از لبه‌دوزی آن پاره نخواهد شد و این هم شیوه‌ای بسیار مهم و سنتی است. یك هور متوسط برای حمل حداقل 210 كیلو غله كه بر گرده‌ی قاطر انداخته می‌شود كافی است و اگر مسیر حمل و نقل نزدیك باشد، گاه تا 300 كیلو گندم یا آرد را در آن جا می‌دهند. لایه‌های قطور هور مانع نفوذ رطوبت هوا و آفت انباری به داخل آن شده و هنگام كوچ از این جوال بزرگ برای نگهداری آرد و حبوبات و غلات استفاده می‌كنند و همواره باید آن را روی چهارپایه‌ای كه با زمین فاصله داشته باشد قرار دهند تا در اثر رطوبت مستقیم خاك، الیاف پشمی و مویی آن شكننده نشود و دوام آن ماندگار باشد.
هور اگر درست نگهداری شود بیش از 30 سال قابل استفاده برای حمل و نقل در مناطق سخت‌گذر و چهار پارو است. قیمت یك هور نو كه هنرمندانه و مستحكم بافته شده باشد، برابر با قیمت یك فرش خوب یا حداقل سه تخته گلیم است. این نكته را یادآور شویم، قدیم‌تر بسیاری از عشایر كشور عراق، هور و جوال خود را از عشایر استان ایلام خریداری می‌كردند و در بین عشایر عرب، داشتن این وسیله مایه‌ی فخر و مباهات به شمار آمده است.
بهون ( صنایع دستی استان خوزستان)
بهون بختیاری از موی بز بافته می شود. بافت آن همانند بافت جاجیم بوده و از تار و پود تشکیل شده است. هم تار و هم پود آن از موی بز است. ابتدا موی حیوان را با قیچی می چینند. سپس آن را تمیز کرده وکرک را از آن جدا می کنند. علت جدا کردن کرک از موی بز آن است که کرک را آفت بید از بین می برد و هرگاه در بافت بهون وجود داشته باشد در اثر بید زدگی قسمت هایی که تار وپود کرک داشته باشد، باعث از هم گسیختگی بافت همان قسمت شده و ایجاد شکاف می کند.
در صورتی که موی بز از بیدزدگی مصون مانده وسالها دوام خواهد داشت. موی بز را پس از چیدن وجدا کردن کرک ، می ریسند. رشتن نخ بوسیله درک چوبی که به آن پره می گویند ، توسط زنان انجام می گیرد. پس از آماده شدن نخ ، آن را دولا می کنند و بسته به مورد استفاده و نیاز ، در روی زمین به درازای مورد دلخواه چله کشی می کنند.
هر قطعه ای که به این صورت بافته می شود "لت بهون" می گویند. اصولا لت بهون همانند تخته های جاجیم ، بصورت نوار بافته می شود. پس از آماده شدن لت های بهون ، به تعداد مورد نیاز آنها را کنار هم گذاشته و از پهنا با نخ (با موی بز) به هم می دوزند.
بهون بختیاری از موی بز بافته می شود
هنر دندانی بافی یا گل خورد
دندانی بافی یکی از صنایع دستی زیبای یزد می باشد
دندانی بافی یا گل خورد که به جامه زرتشتیان یزد شهرت دارد .
دارای شیوه بافتی ظاهرا ساده اما پرزحمت است .برای تولید آن ابتدا گره هایی کوچک در پارچه زده می شود که به تدریج نقش اساسی و اصلی آن به صورت گلی ساده یا به شکل خورشید نمایان می گردد و معمولا در اطراف آن یک رشته گلهای کوچک یا ستاره هایی به شکل حلقه بافته می شود .
به وسیله این شیوه بافت روسری های پشمی هفت رنگ نیز تولید می شود .که دارای 4 ترنج 4 گوش به رنگ قهوه ای متمایل به سیاه در وسط ودر میان ترنج نقوش مدور با شیوه دندانی و به رنگ سفید آجری بافته می شود و سرانجام دو نوار قرمز و سیاه با حاشیه گلهای دندانی به صورت دایره هایی با خطوط حاشیه دار ترکیب ساده ولی دلنشین را تکمیل می کند شاید نام این پارچه گل خورشید بوده است که در تداول عامه به گل خورد تبدیل شده است . در مقدمه ابن خلدون آمده است این صنعت (نساجی و خیاطی) در میان مردم از روزگاران کهن وجود داشته است و عامه مردم از این رو که صنایع مزبور بسیار کهن می باشند آنها را به حضرت ادریس (ع) نسبت می دهند و چه بسا که نخستین سازنده انها را هرمس می دانند و گاهی گفته شده است که هرمس همان ادریس است.
منبع:yazd.irib.ir