بافت نوشته ورامين
ورامين، مجموعه زيادي از گروههاي قومي مختلف ايران را در خود جمع کرده است. هر يک از اين اقوام، که داراي بافتههاي خاص خود هستند، پس از همجواري، تاثير متقابلي بر يکديگر داشته و مجموعه بينظيري از بافتههاي متنوع ايجاد کردهاند. برخي، جنبه فني و ساختاري داشته و برخي به نقش و ترکيببندي مربوط ميشده و گاهي هم اثراتي روي اندازه و کاربرد دستهاي از بافتهها داشته است. در اکثر بافتههاي اقوام مختلف، وجوه مشترک ديده ميشود که يادر مبناي ساختاري و يا در نحوه مصرفشان يکسان ميباشند.
منتها در بين آنها، بافتهايي موجود ميباشد که در نوع خود جالب و ديدني است. از جمله اين بافتهها، ميتوان به بافت نوشتههاي پيرمرد جواد آبادي اشاره کرد. مرتضي حاج حسيني جواد آبادي، متولد 1317 اهل جواد آباد ورامين که از سال 1340 به تهران عزيمت کرده و تا به حال در شهر تهران سکني گزيده است. پدر حاج حسيني نيز، از ساکنين بومي ورامين بوده، در حاليکه پدربزرگش از اردستانيهاست و اينگونه به نظر ميرسد که، از دو نسل قبل در روستاي جواد آباد مستقر شدند.
هنرمند مورد نظر پس از سالها به انگيزه تعزيه ماه محرم، مجددا شروع به بافت نوشته و تزيينات شتر ميکند. ايشان جدا از تزيينات شتر (آبسال، گلابسال، زانوبند، گردنبند و … ) دو عدد پرچم ايران نيز بافته که نوار آن به طول بيش ُميباشد و نام دوازده امام و چهارده معصوم بر روي آن کتيبهبافي شده است.
بافت نوشته ورامين
نکته حايز اهميت در بافتههاي نواري شکل آقاي حاج حسيني، کلمات نوشته شده با تکنيک تار و پود چهار لايه است. پرچمهاي بافته شده نيز با تکنيک کتيبه بافي (بافت نوشتههاي نواري) و تورهاي بافته شده از رشمه و تزيينات گل ماله (هر کدام به طول بيش از 5 متر) است، که کاربرد و استفاده آن در جلوي دستههاي ماه محرم بالاخص روز تاسوعا و عاشورا ست.
بافت نوشته مذکور، از شيوههاي تحسين برانگيزي است که در آن تنها از ابزار جوالدوزبافت استفاده ميشود. نگهداشتن تارها به هيچ دستگاهي نياز ندارد و تنها با حلقهاي چند لايه از نخ و يا حلقهاي فلزي نگهداري ميشود. آنچه که در اين نوع بافت حايز اهميت است، چهار لايهبودن تارها و استفاده از دو رنگ ترجيحا متضاد در تاباندن چهار لايهاي هر تار است.پود، با جوالدوز بافتني رد ميشود و بايد نخ آن همرنگ نوشتههاي بافت باشد. هنگام رد کردن پود و بازي با چهار لايه تارها، نقطه گذاري انجام ميشود و به اين ترتيب رنگ نخ حروف از رنگ نخ زمينه جدا ميگردد. اين بافتهها در عرض حداکثر به 15 سانتيمتر ميرسد و طول آن بسته به نوع کاربرد اثر متفاوت است.
براي پودکشي، بافنده از رج اول شروع به کشيدن پودها ميکند. لبهپودهاي آزاد گذاشته شده را، با سر جوالدوز يک بار از سمت راست و به دنبال آن از پود آزاد سمت چپ بافته را ميکشد. در حين کشيدن، کل بافت را با دست چپ ميگيرد.پودها را به حدي ميکشد که بافت اندکي خم شود و در انتهاي کار تارها را کور ميکند. بعد از آن مابقي تارهاي اضافي، چيده و يا به پشت بافت دوخته شود. همچنين رشمه در اکثر بافتهاي عشايري موجود است.
مرتضي حاج حسيني، رشمهها را از چهار رشته نخ چهارلا تهيه ميکند. حلقهاي از نخ درست کرده، يک سر چهار رشته را به آن اتصال ميدهد تا بتواند از حلقه به عنوان تکيهگاه استفاده کند. رشتهها را به دو قسمت تقسيم، و يک گره به حلقه ميزند، سپس چهار نخ را که هر کدام چهار لايه است از هم جدا کرده بافت را به صورت ضربدري آغاز ميکند.
براي شروع بافت، يک چهار لايه از رشته سمت چپ به سمت راست آورده و يک چهار لايه ديگر از سمت راست به سمت چپ آورده ميشود. از رشتههاي راست، چهار نخ رو را گرفته و از بين دو رشته سمت چپ رد کرده، سپس از چهار نخ زير سمت چپ بيرون آورده است. همين حرکت در ادامه با رشته رو که در سمت چپ است انجام مي شود، يعني، رشتههاي روي سمت چپ از بين دو رشته سمت راست رد شده از رشته زير سمت راست بيرون آورده شده و به سمت چپ ميرود.
مراحل بافت نوشته ورامين
ورامين، مجموعه زيادي از گروههاي قومي مختلف ايران را در خود جمع کرده است. هر يک از اين اقوام، که داراي بافتههاي خاص خود هستند، پس از همجواري، تاثير متقابلي بر يکديگر داشته و مجموعه بينظيري از بافتههاي متنوع ايجاد کردهاند. برخي، جنبه فني و ساختاري داشته و برخي به نقش و ترکيببندي مربوط ميشده و گاهي هم اثراتي روي اندازه و کاربرد دستهاي از بافتهها داشته است. در اکثر بافتههاي اقوام مختلف، وجوه مشترک ديده ميشود که يادر مبناي ساختاري و يا در نحوه مصرفشان يکسان ميباشند.
منتها در بين آنها، بافتهايي موجود ميباشد که در نوع خود جالب و ديدني است. از جمله اين بافتهها، ميتوان به بافت نوشتههاي پيرمرد جواد آبادي اشاره کرد. مرتضي حاج حسيني جواد آبادي، متولد 1317 اهل جواد آباد ورامين که از سال 1340 به تهران عزيمت کرده و تا به حال در شهر تهران سکني گزيده است. پدر حاج حسيني نيز، از ساکنين بومي ورامين بوده، در حاليکه پدربزرگش از اردستانيهاست و اينگونه به نظر ميرسد که، از دو نسل قبل در روستاي جواد آباد مستقر شدند.
هنرمند مورد نظر پس از سالها به انگيزه تعزيه ماه محرم، مجددا شروع به بافت نوشته و تزيينات شتر ميکند. ايشان جدا از تزيينات شتر (آبسال، گلابسال، زانوبند، گردنبند و … ) دو عدد پرچم ايران نيز بافته که نوار آن به طول بيش ُميباشد و نام دوازده امام و چهارده معصوم بر روي آن کتيبهبافي شده است.
بافت نوشته ورامين
نکته حايز اهميت در بافتههاي نواري شکل آقاي حاج حسيني، کلمات نوشته شده با تکنيک تار و پود چهار لايه است. پرچمهاي بافته شده نيز با تکنيک کتيبه بافي (بافت نوشتههاي نواري) و تورهاي بافته شده از رشمه و تزيينات گل ماله (هر کدام به طول بيش از 5 متر) است، که کاربرد و استفاده آن در جلوي دستههاي ماه محرم بالاخص روز تاسوعا و عاشورا ست.
بافت نوشته مذکور، از شيوههاي تحسين برانگيزي است که در آن تنها از ابزار جوالدوزبافت استفاده ميشود. نگهداشتن تارها به هيچ دستگاهي نياز ندارد و تنها با حلقهاي چند لايه از نخ و يا حلقهاي فلزي نگهداري ميشود. آنچه که در اين نوع بافت حايز اهميت است، چهار لايهبودن تارها و استفاده از دو رنگ ترجيحا متضاد در تاباندن چهار لايهاي هر تار است.پود، با جوالدوز بافتني رد ميشود و بايد نخ آن همرنگ نوشتههاي بافت باشد. هنگام رد کردن پود و بازي با چهار لايه تارها، نقطه گذاري انجام ميشود و به اين ترتيب رنگ نخ حروف از رنگ نخ زمينه جدا ميگردد. اين بافتهها در عرض حداکثر به 15 سانتيمتر ميرسد و طول آن بسته به نوع کاربرد اثر متفاوت است.
براي پودکشي، بافنده از رج اول شروع به کشيدن پودها ميکند. لبهپودهاي آزاد گذاشته شده را، با سر جوالدوز يک بار از سمت راست و به دنبال آن از پود آزاد سمت چپ بافته را ميکشد. در حين کشيدن، کل بافت را با دست چپ ميگيرد.پودها را به حدي ميکشد که بافت اندکي خم شود و در انتهاي کار تارها را کور ميکند. بعد از آن مابقي تارهاي اضافي، چيده و يا به پشت بافت دوخته شود. همچنين رشمه در اکثر بافتهاي عشايري موجود است.
مرتضي حاج حسيني، رشمهها را از چهار رشته نخ چهارلا تهيه ميکند. حلقهاي از نخ درست کرده، يک سر چهار رشته را به آن اتصال ميدهد تا بتواند از حلقه به عنوان تکيهگاه استفاده کند. رشتهها را به دو قسمت تقسيم، و يک گره به حلقه ميزند، سپس چهار نخ را که هر کدام چهار لايه است از هم جدا کرده بافت را به صورت ضربدري آغاز ميکند.
براي شروع بافت، يک چهار لايه از رشته سمت چپ به سمت راست آورده و يک چهار لايه ديگر از سمت راست به سمت چپ آورده ميشود. از رشتههاي راست، چهار نخ رو را گرفته و از بين دو رشته سمت چپ رد کرده، سپس از چهار نخ زير سمت چپ بيرون آورده است. همين حرکت در ادامه با رشته رو که در سمت چپ است انجام مي شود، يعني، رشتههاي روي سمت چپ از بين دو رشته سمت راست رد شده از رشته زير سمت راست بيرون آورده شده و به سمت چپ ميرود.
مراحل بافت نوشته ورامين
ارسال دیدگاه